Prowadzenie działalności gospodarczej w pierwszej kolejności wymaga wyboru dostosowanego do potrzeb przedsiębiorcy rodzaju formy prawnej. Wybór formy prawnej działalności gospodarczej determinuje wiele późniejszych rozwiązań, które mogą, bądź nie mogą, być zastosowane w bieżącej działalności. Forma prawna ma wpływ na zasady opodatkowania dochodów uzyskiwanych z działalności gospodarczej. Wybór formy prowadzenia działalności gospodarczej dotyczy nie tylko osób prowadzących działalność gospodarczą wspólnie z innymi osobami (z tym głównie kojarzą się spółki), ale również tych, które prowadzą działalność jednoosobowo. Jeśli chodzi o wspólne przedsięwzięcia co najmniej dwóch osób, to w zasadzie zawsze niezbędne będzie założenie spółki. Możliwe jest utworzenie spółki cywilnej, spółki jawnej, spółki partnerskiej, spółki komandytowej, spółki komandytowo-akcyjnej, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki akcyjnej. Dla osób, które chcą jednoosobowo prowadzić działalność gospodarczą pozostają: działalność osobista prowadzona na podstawie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, spółka akcyjna, ewentualnie spółka komandytowa, w której komplementariuszem będzie spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Wybór formy działalności gospodarczej ma wpływ przede wszystkim na jej opodatkowanie. Jednoosobowa działalność gospodarcza oraz spółki cywilna, jawna, komandytowa, komandytowo-akcyjna, partnerska, opodatkowane są w ten sposób, że każda osoba fizyczna będąca wspólnikiem płaci podatek dochodowy, bądź według skal, bądź liniowy. Spółki posiadające osobowość prawną to opodatkowanie dochodu spółki, a następnie dywidendy wypłacanej wspólnikiem, ponieważ spółka posiadająca osobowość prawną jest tworem (osobą) odrębną w stosunku do wspólników. Utworzenie spółki wymaga przede wszystkim przygotowania umowy spółki, czasem noszącej nazwę statutu lub aktu założycielskiego. Wielokrotnie przygotowanie tego dokumentu jest bagatelizowane przez wspólników.
Często korzystają oni ze wzorów znalezionych w Internecie. Jest to działanie nieprzemyślane. Podejść do niego należy w zgoła odmienny sposób. Założenie spółki należy rozpocząć od konsultacji z dobrym, mądrym radcą prawny lub adwokatem specjalizującym się w prawie gospodarczym. Nie może być mylące to, że to sporządzenia umowy spółki z o.o., spółki akcyjnej, spółki komandytowej i komandytowo-akcyjnej, niezbędne jest skorzystanie z formy aktu notarialnego. Notariusz skupia się głównie na zachowaniu zgodności z prawem postanowień sporządzanych przez niego aktów notarialnych. Właściwe rozwiązania, które należy zastosować w umowie spółki doradzi radca prawny lub adwokat, a więc prawnik z doświadczeniem w obsłudze podmiotów prowadzących działalność gospodarczą. Należy pamiętać, że postanowienia umowy będą regulowały to, jak w przyszłości będą musieli zachowywać się wspólnicy. Umowa w zasadzie nie jest sporządzana na dobre czasy, ale na te złe, gdy nastąpi konflikt pomiędzy wspólnikami. Źle spisana umowa może być powodem nadmiernych trudności w przyszłości. Jeszcze częściej wspólnicy posiłkują się wzorami umów z Internetu w przypadku spółek cywilnych, jawnych, partnerskich, do których sporządzenia wystarczająca jest forma pisemna. Pamiętać należy, że wzory dostępne w Internecie zawierają najczęściej jedynie minimalny zakres postanowień umowy spółki. Nie są w niej regulowane żadne szczegółowe rozwiązania. Po zawarciu umowy spółki, która reguluje m.in. wkłady do spółki, kolejnym krokiem jest rejestracja spółki. Z wyjątkiem spółki cywilnej osób fizycznych prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą, spółki rejestruje się w rejestrze przedsiębiorców krajowego rejestru sądowego. Zarejestrowanie spółki wymaga wypełnienia wielu formularzy.
Prawnik, adwokat czy radca prawny, przeprowadzi osoby zakładające spółkę zarówno przez proces tworzenia i zawierania umowy, jak i rejestracji spółki w rejestrze przedsiębiorców. Niemniej ważne w procesie rozpoczynania działalności gospodarczej są kwestie związane z formą wyboru opodatkowania i zgłoszenia działalności w urzędzie skarbowym, rejestracja VAT. Teoretycznie tzw. jedno okienko miało gwarantować szybkie założenie firmy, ale mimo, że faktycznie jest to już znacznie ułatwione, to jednak nie zostało uproszczone tak, jak oczekiwano. Początkowy wybór formy prowadzenia działalności gospodarczej nie jest dokonany raz na całe życie. W zasadzie w każdej chwili może dojść do płynnej zmiany formy prowadzenia działalności gospodarczej, czyli do przekształcenia, podziału lub połączenia firm. W ostatnim czasie wprowadzono już możliwość przekształcenia jednoosobowej działalności gospodarczej w spółkę z o.o., ale tendencja obecnie jest raczej odwrotna. O ile w latach 90. ubiegłego stulecia w modzie była spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, według większości postrzegana jako bardziej poważna forma działalności gospodarczej, o tyle w chwili obecnej osoby prowadzące działalność gospodarczą coraz częściej zwracają uwagę na to, w jaki sposób opodatkowane są dochody z prowadzonej działalności gospodarczej -
zakładanie spółki legnica
Bardzo często dochodzi teraz do przekształceń spółek z o.o. w spółki osobowe (spółkę jawną i komandytową, ewentualnie spółkę komandytowo-akcyjną). Często jednak pojawia się pytanie o zakres odpowiedzialności wspólników spółki osobowej, ponieważ motywem, jaki przyświecał wspólnikom spółki z o.o. była ich ograniczona odpowiedzialność za zobowiązania spółki. Wiele osób często zakładało spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością jednocześnie pełniąc funkcje w zarządzie spółki, jakby zapominając o tym, ze ograniczona odpowiedzialność dotyczy wyłącznie wspólników spółki z o.o. niebędących członkami zarządu, gdyż ci w każdym przypadku ponoszą pełną odpowiedzialność za zobowiązania spółki. Rozwiązaniem pozwalającym połączyć korzyści podatkowe spółki jawnej (np. liniowe opodatkowanie dochodu przez wspólników) i ograniczoną odpowiedzialność wspólników w spółce z o.o. są cztery coraz powszechniejsze formy prowadzenia działalności gospodarczej:
- spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa,
- spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowo-akcyjna,
- spółka akcyjna spółka komandytowa oraz
- spółka akcyjna spółka komandytowo-akcyjna.
Ponieważ podstawa działania wszystkich wskazanych powyżej spółek opiera się na tym samym modelu, omówienie skupiać się będzie na najpopularniejszej spółce z o.o. spółce komandytowej. Rozwiązanie to polega na utworzeniu dwóch spółek: spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, w której wspólnikami są osoby fizyczne, a następnie spółki komandytowej, w której komplementariuszem będzie utworzona wcześniej spółka z o.o., natomiast osoby fizyczne, które wcześniej utworzyły spółkę z o.o. będą w spółce komandytowej komandytariuszami. Spółka z o.o. będąca komplementariuszem ma niewielki udział w zysku spółki komandytowej, w zasadzie ograniczający się do środków potrzebnych na jej funkcjonowanie.
Pozostałe udziały w spółce komandytowej przypadają osobom fizycznym, których odpowiedzialność ograniczona jest do wysokości dowolnie określonej sumy komandytowej. Zatem komplementariuszem odpowiadającym całym swoim majątkiem za zobowiązania spółki komandytowej jest spółka z o.o., natomiast odpowiedzialność wspólników osób fizycznych jest ograniczona albo całkowicie wyłączona. W zakresie podatków rozwiązanie to jest niezwykle korzystne. Spółka z o.o. opodatkowana jest podatkiem CIT, a więc płaci od dochodu 19% podatku. Gdy tak opodatkowany zysk wypłacić chce wspólnik spółki z o.o. płaci on kolejne 19% podatku od dywidendy. Zatem ze 100 zł dochodu opodatkowanego CIT w spółce z o.o. zostaje ok. 84 zł, a gdy te 84 zł wspólnik spółki z o.o. chce wypłacić jako zysk, otrzymuje ostatecznie ok. 70 zł. W spółce z o.o. spółce komandytowej poza niewielką częścią zysku przeznaczoną dla spółki z o.o., pozostała część będzie mogła zostać opodatkowana podatkiem liniowym od osób fizycznych, gdyż dochód osób fizycznych w spółkach osobowych, a taką jest spółka komandytowa, opodatkowany jest podatkiem od osób fizycznych. Jeżeli w chwili obecnej działalność prowadzona jest w znacznym zakresie, nie trzeba tworzyć nowego podmiotu. Wystarczające jest przekształcenie funkcjonującej spółki z o.o. w spółkę z o.o. spółkę akcyjną. Dobra Kancelaria prawna, radca prawny, czy adwokat, specjalizujący się w obsłudze podmiotów gospodarczych poprowadzi przez przekształcenie spółki, podobnie jak uczyni to w przypadku zakładania i rejestrowania spółki.