Prawo a dziedziczenie

Śmierć najbliższego członka rodziny może przysparzać wielu problemów w późniejszym okresie. Jest to związane z dziedziczeniem, które ma miejsce z mocy prawa, bez względu na to, czy spadkobierca sobie tego życzy, czy też nie. Konsekwencje otwarcia spadku i bycia spadkobiercą mogą być bardzo daleko idące. W pierwszej kolejności zajmijmy się dziedziczeniem ustawowym. Dochodzi do niego, gdy spadkodawca nie pozostawił testamentu. Przy podstawowym modelu rodziny (rodzice i dzieci), w przypadku śmierci jednego z rodziców do dziedziczenia dochodzi małżonek i właśnie dzieci. Bardzo istotną kwestią są oświadczenia spadkowe. Spadek po spadkodawcy może bowiem zostać przyjęty wprost (z pełną odpowiedzialnością za długi spadkowe), z dobrodziejstwem inwentarza (z ograniczeniem odpowiedzialności za długi spadkowe), albo może zostać odrzucony. Na złożenie któregoś ze wskazanych oświadczeń jest przewidziany w przepisach termin sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swojego powołania do spadku. W przypadku najbliższej rodziny będzie to więc okres sześciu miesięcy od dnia śmierci spadkodawcy. Jeżeli spadkobierca ma wiedzę o stanie majątkowym spadkodawcy i wynika z niej, że spadkodawca był poważnie zadłużony, w taki sposób, że wartość aktywów nie będzie wystarczała na zaspokojenie wszystkich wierzycieli, to spadek należy odrzucić. W takiej sytuacji spadkobierca jest traktowany tak, jakby nie dożył otwarcia spadku. Należy jednak pamiętać o tym, że jeśli odrzucające spadek dzieci spadkodawcy mają własne dzieci (wnuki spadkodawcy), to odrzucenie spowoduje, że spadek odziedziczą właśnie wnuki. Również one mogą odrzucić spadek, ale gdy są małoletnie, będzie potrzebna do tego zgoda sądu rodzinnego. W przypadku spadkobrania, gdy majątek spadkodawcy jest znacznej wielkości, można zabezpieczyć go sądownie. Ponadto można wnosić o dokonanie spisu inwentarza, co pozwoli w późniejszym czasie m.in. dokonać podziału majątku spadkowego. Wcześniej jednak będzie konieczne uzyskanie sądowego stwierdzenia nabycia spadku. Postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku polega wyłącznie na określeniu udziału każdego spadkobiercy w spadku. Wbrew temu, jak to wygląda, postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku nie przesądza komu przypadną jakie przedmioty w spadku. To jest dalszą konsekwencją spadkobrania i ma miejsce dopiero przy dziale spadku. Po uzyskaniu stwierdzenia nabycia spadku spadkobiercy obowiązani są rozliczyć się z podatku od spadków, a jeżeli są z niego zwolnieni ustawowo, muszą zgłosić nabycie spadku do urzędu skarbowego, aby nie stracić uprawnienia do zwolnienia. W Legnicy sądem, który rozstrzyga sprawy o stwierdzenie nabycia spadku jest Sąd Rejonowy w Legnicy przy ul. Kościuszki 1-3. W celu zgłoszenia nabycia praw majątkowych w związku z dziedziczeniem właściwy jest Naczelnik Urzędu Skarbowego w Legnicy, a więc zgłoszeń tych dokonuje się w Urzędzie Skarbowym w Legnicy. W przypadku dziedziczenia ważna jest pomoc prawnika, który bez względu na to, czy między spadkobiercami istnieje spór, czy też nie, pomoże spadkobiercom przebrnąć przez gąszcz przepisów prawa spadkowego. W Legnicy jest wiele kancelarii adwokackich, kancelarii radców prawnych, ale znalezienie mądrego, dobrego prawnika nie jest proste. Znajomość zagadnień z zakresu prawa spadkowego, spadków, stwierdzenia nabycia spadku, jest nie do przecenienia, ponieważ polskie prawo spadkowe jest dość skomplikowane, nastręczające problemów nawet wielu prawnikom. Odrębną kwestią związaną z prawem spadkowym jest tzw. zachowek. Zachowek jest przewidziany przez przepisy prawa spadkowego na wypadek głównie rozporządzenia majątkiem przez spadkodawcę za pomocą testamentu. Zachowek jest roszczeniem pieniężnym, należy się on uprawnionym wskazanym w ustawie: małżonkowi i dzieciom, a także wnukom i dalszym wstępnym oraz rodzicom. Ważne jest to, że zachowek nie należy się konkubinie, ani rodzeństwu spadkodawcy, podczas, gdy możliwa jest sytuacja, że rodzeństwo dochodziłoby do dziedziczenia na podstawie ustawy. Zachowek to, jak już powiedziano, roszczenie pieniężne w wysokości 1/2 albo 2/3 wartości spadku, który przypadałby uprawnionemu, gdyby dziedziczył na podstawie ustawy. Jeżeli zobowiązany do zapłaty zachowku nie chce go zapłacić uprawnionemu, pozostaje jedynie złożenie pozwu do sądu. Sądem właściwym w Legnicy do złożenia pozwu o zapłatę zachowku będzie albo Sąd Rejonowy w Legnicy przy ul. Kościuszki 1-3, jeżeli wartość przedmiotu sporu nie przekroczy 75.000 zł, albo Sąd Okręgowy w Legnicy, jeżeli wartość przedmiotu sporu przekroczy 75.000 zł. Podobnie jak w przypadku stwierdzenia nabycia spadku, działu spadku, tak samo w przypadku zachowku, przyda się do prowadzenia sprawy o zachowek adwokat, radca prawny. Obliczenie zachowku może być skomplikowane, pod uwagę należy wziąć wiele kwestii, jak doliczanie darowizn, to, czy pozostali spadkobiercy również są uprawnieni do zachowku. Niejednokrotnie nie jest to łatwe postępowanie, a formułowanie niektórych dowodów może nastręczać wiele trudności, a w czynnościach tych pomoc może dobry, mądry prawnik, najlepiej radca prawny, ewentualnie adwokat.